0.5-1 cm boyunda, kahveregi, en hızlı üreyen hamam böceğidir. Bıraktığı bir pakette 40-48 civarında yumurta vardır. Bir dişi yılda 30.000'i bulan sayıya ulaşabilir, ömrü bir yıldır. Kuru ve sıcak yerleri sevdiği için halk arasında KALORİFER BÖCEĞİ'de denir. Çok pistirler ve her şeyi yerler. Her pisliği, mikrobu taşır ve bulaştırırlar. Gıda, su ve sıcağa ihtiyacından dolayı insan olan her yerde aktiftir. Evlerde ilk yerleşeceği yer mutfak ve banyolardır. Hemen hemen bütün zamanını yuvalarında, delik ve çatlaklarda saklanarak geçirirler, karanlığı sever ve geceleri aktiftirler, çok dayanıklıdırlar, ilaçlara çok çabuk direnç kazanırlar. Binada 10 kat Başa Dönya bir gecede çıkabilirler. Marketten ufak bir poşet içinde veya bir yumurta paketinde evinize gelebilir.

"Dizanteri, gıda zehirlenmeleri, Verem, Gastroenteritis, Antrax, Pnomoni, Hepatit, Mantar hastalıkları, Astım, allerjik reaksiyon gibi çeşitli hastalık mikroplarını taşır ve bulaştırırlar." Alman hamamböceği ve Kahverengi bantlı hamamböceği kanatlara sahip olsalar da iyi uçamazlar, kısa mesafelerde (1-2 m) uçabilirler. Doğu hamamböceği renk bakımından en koyu renkli (siyaha çok yakın-koyu kahverengi) hamamböceğidir.

Bunların kontrolü zordur, tecrübe, teknik bilgi ve uygun insektisit ve periyodik uygulama tekniği gerekir. Kalıcı insektisiti her türlü çatlak ve yarıklara, kapı pervazı, süpürgelik, dolap arkası gibi yerlere uygun dozda atmak gerekir. Gerekirse özel yemleme sistemi (TES) uygulanır.

Apartman temizse sakinlerin dikkatli olması, ilk böcek geldiğinde ise o dairenin böcek yayılmadan ilaçlatılması gerekir. İhmal edilirse diğer dairelere de yayılarak rahatsızlık verir ve masraflara neden olur. Örneğin 30 daireli bir apartmanda 6-7 dairede üreme başlamışsa, bütün apartman dairelerinin komple ilaçlatması en doğru harekettir. Bu yapılmazsa böcekler daireler arasında dolaşır ve sorun zaman içinde kronikleşir.

Erginleri ortalama 2-3 cm boyunda kanatlı kırmızımsı kahve renginde en büyük hamam böceği türüdür. Bütün insanların yediği ve yemediği kağıda kadar her şeyi yerler. İçinde 14-16 yumurta bulunan paket yaparak her mevsim ürerler. Genelde toplu koloniler halinde yaşarlar, 15 ay kadar ömürleri vardır. Nemli, sıcak ve pis yerleri severler. Kanalizasyon, kazan dairesi, depo, bodrum, toprak altı galerileri ambalaj içleri gibi yerleri istila ederler. Genelde endüstriyel işletmelerde çok görülürler.

"Dizanteri, Gıda zehirlenmeleri, Verem, Gastroenteritis, Antrax, Pnomoni, Hepatit, Mantar hastalıkları, Astım, Allerjik Reaksiyon gibi çeşitli hastalık mikroplarını taşır ve bulaştırırlar." Amerikan hamamböceği kanatları iyi geliştiği için uzak mesafelere uçabilir ve ülkemizde bilinen en büyük hamamböceği türüdür.

Yaşadığı ortam ve yerlerin iyi araştırılması ve profesyonel bir servis tarafından mücadelesi gerekir. Kalıcı etkili insektisit kullanılır, koli ve malzemeyle de gelebilir, dikkat etmek gerekir.

1-1,5 cm uzunluğunda parlak siyah renklidir. Erkeklerde iki kahve renkli kanat vardır. Dişiler oval erkekler ise daha ince yapıdadır, halk arasında KARAFATMA olarak da anılırlar. Genelde lağım sistemi, bodrum, depo, bina boşlukları ve daha az olarak ta ev içlerinde yuvalanırlar. Havalar ısınınca komşu binalara kadar her yeri istila ederler, kış aylarında ana yuvalarına çekilirler. Ömrü 6 aydır, her türlü gıda ve organik maddeyi yerler.

"Dizanteri, Gıda zehirlenmeleri, Verem, Gastroenteritis, Antrax, Pnomoni, Hepatit, Mantar hastalıkları, Astım, Allerjik Reaksiyon gibi çeşitli hastalık mikroplarını taşır ve bulaştırırlar."

İçeride ve dışarıda üreme ve barınma yerlerini dikkatle araştırıp bulup yok etmek için profesyonel servise ihtiyaç duyulur. Zira yuvalarına ulaşmakta güçlük çekilir. Mücadelesi dikkat ister kalıcı insektisit uygulanır. Bazen çatılarda kuş yuvaları varsa civarında üreyebilir. Araştırılması gerekir.

2-4 mm büyüklüğünde siyahtan kahverengiye, kırmızıdan siyaha kadar renklerde bir çok karınca türü vardır. Kanatlı karınca türü ise 5-8 mm uzunluğunda kahverengi olup iki adet uzun kanadı vardır.Yuvalarını su ve yiyecek kaynaklarına yakın yaparlar ve rotaları da bu eksendedir. Ev içinde görülenler genelde işçi karıncaların yiyecek aramalarından kaynaklanır. Süpürgelikler ile çatlaklarda, deliklerde, saksı içlerinde yuvalanırlar. Koloniler halinde yaşarlar.

"Salmonellosis ve staphilacoc enfeksiyonlarına sebep olurlar."

Yürüyüş rotalarını izleyip yuvaları bulunmalı ve burada tedbir alınmalıdır. Piyasadaki hazır pestisitler ve yemler kullanılabilir fakat popülasyon tam olarak hedef alınmadığı için başarı şansı azdır. Profesyonel uygulayıcıya başvurulmalıdır.

Çok küçük sarı renkte 2-5 mm boyunda dış parazittir. memelilerin ve insanların vücudunda kanlarını günde 2-3 kez emerek yaşarlar. Erişkinler uzun süre gıdasız yaşayabilir. Baş, vücut ve kasık biti şeklinde çeşidi vardır. Saç ve çamaşırlara yumurtasını (sirkesini) kuvvetlice yapıştırır. Kasık biti kasık arasında deri içine girip yerleşir.Yaşanılan ortamdaki eşya ve kişinin şahsi eşyası ile de yayılırlar. Ev içi ve okul gibi toplu yaşama alanları da kolay bit yayılma yerleridir. Kış ve temizliğin yetersiz olduğu ortamlarda sıkça görülür.

Bitlerin ısırdığı yerlerde şiddetli kaşıntı olur.Deri koyu esmerleşir, leke ve papuller oluşur. Buralarda bakteriler yerleşirse fronkülosis impetigo gibi enjeksiyonlar oluşur. Tifüs ve hummalar gibi önemli hastalıkların da etkenidir.

1. Tüm çamaşırların yıkanması
2. İnsanın temizlenmesi ve vücudunun ilaçlanması
3. Hayvanların ilaçlanması ve temizlenmesi
4. Evdeki eşyaların komple ilaçlanması gerekir.
5. Bu işlemlerin hepsi aynı günde tamamlanmalıdır.
6. Yayılma durumunda acilen profesyonel uygulama gerekir.

Böceklerden farklı olarak vücutları iki yandan basılmış şekildedir. 1.5-4 mm vücut uzunluğa sahiptirler. Erkek bireyler dişilere göre biraz daha küçüktür.

Pirelerin %95’i memelilerde (insan, kedi, köpek, sıçan, fare vb), %5’i kuşlar üzerinde parazittir. Hem dişi hem de erkekleri kan emerler.Kanatsızdırlar. Böcekler gibi 6 bacağa sahiptirler. Üçüncü çift bacakları sayesinde ileriye doğru 30-35 cm, yukarıya doğru 20-25 cm sıçrayabilirler.

Tam başkalaşım geçirirler (Yumurta-Larva-pupa ve Ergin). Başkalaşım süreleri ortamın sıcaklık ve nemine bağlı olarak 14 günden 140 güne kadar uzayabilir.

Dişiler günlük 11-46 arası yumurta bırakabilirler. (Yaşamları boyunca ortalama 150-160 yumurta bırakırlar) Yumurtaların açılımı için ideal koşullar; nem % 50’den fazla ve sıcaklık 25 °C civarında olmalıdır.Üç (3) larva evresi geçirirler. Larva güneş ışığını sevmez. Ergin ömür uzunluğu 4-6 hafta kadardır.

Ülkemizde insanlara en fazla saldıran türler;Pulex irritans, Ctenocephalides felis felis, Ctenocephalides canisTemizlik mücadeleleri açısından büyük önem arz eder. Kedi, köpek barınakları temiz tutulmalıdır.

Fare mücadelesi yapılması ve kemirgen yuvalarının, barınaklarının yok edilmesi gerekmektedir.

Kapalı mekânların ve halıların düzenli olarak yüksek vakumlu cihazlarla temizlenmesi, gübreliklerin temiz tutulması, evcil hayvanlarda pire tasması takılması gibi uygulamalar fayda sağlamaktadır.

Erişkin tahtakurusu oval, yassı, çok ayaklı 2 - 5mm boyunda, pas kırmızısı rengindedir. Ezilince pis kokar ve kan çıkar. Erginleri hiç beslenmeden 550 gün yaşayabilirler.

Kümeler halinde 200 civarında yumurtayı yapıştırarak çatlaklara bırakırlar evlerde insanın yaşadığı yatak odaları, çekyat, dolap içleri, karyola yatak kenarları, duvar delikleri ve tahta aksam ayrıkları ile yatakhaneler gibi yerlere yuvalanırlar insanları ısırıp ağırlığının 5-6 katı kan emerler, emdiği yer şişer ve çiban gibi kızarır. Özellikle geceleri aktiftir, insana uykuda hemen hücum eder, evden eve eşya ile yayılır. Pasteurella pestis, allerjik reaksiyonlar M.Leprae, Bacillus anthracis, B.Recurrentin gibi bir çok hastalığı bulaştırırlar.

Ferdi mücadele çok zordur. Başarılı olmaz, profesyonel uygulayıcı için kolaydır. Barındığı ve ürediği yerler dikkatle ilaçlanırsa kolayca yok edilir. Karyolaya, çekyata, dolaplara, duvarlara, koltuklara komple kalıcı etkili ilaçı yeterli dozda atmak gerekir.

Dünyanın hemen hemen her bölgesinde yayılış göstermektedirler. Yurdumuzda insanlar arasında sakırga, yavsı, kerni adlarıyla isimlendirilmektedirler.

Erginlerinde dört çift bacak bulunur ve bacak uçlarında çengeller vardır.

Deriye rahatça yapışarak hortumlarıyla kan emerler. İyice şiştikten sonra kendilerini yere atarak konaklarından uzaklaşır, ot veya ağaçlara tırmanırlar.

Ön ayaklarının uçları dokunma ve koku alma için özelleşmiştir. Ormanlarda, yüksek boyda bitkilerin bulunduğu alanlarda bir hayvan geçtiği takdirde üzerine düşüp derisine yapışır ve etine hortumunu sokarak kanını emer. Bazı türler konaklarını arayarak bulur ve üzerine tırmanırlar.

Dişi keneler yumurtalarını taş, toprak ve merada yaprakların altına, toplu ve birbirine yapışık şekilde bırakırlar. Yumurtlama süresi ve miktarı, dişi kenenin az veya çok kan emmesine ve diğer dış faktörlere bağlı olarak değişir. Her seferinde 25-30 olmak üzere, ortalama 2.500-16.000 arasında yumurta yumurta bırakırlar.

Dişiler yumurta bıraktıktan sonra ölürler (Bazı türleri ölmez). Erkek ve dişi olgun keneler kan emerken çiftleşir ve doyduktan sonra dişi toprağa düşer ve yumurtlar.

Dişi keneler, erkeklerden daha fazla kan emerler. Hayatlarının her evresinde (larva-nimf-ergin) kan emmek zorundadırlar. Dişilerde ovaryum ile barsak irtibat halindedir. Bu yüzden bazı keneler kan emerken parazitleri sindirim sisteminden ovaryumlarına geçirirler. Bu parazitler ovaryumdan yumurtaya geçerek, yumurtadan çıkan larvaları enfekte ederler. Bu larvalar kan emerken parazitleri de hayvanlara taşırlar.

Keneler konakların tutunup ağız parçalarını deri içine sokarlar ve burada sabitlenip doyana kadar aynı yerden kan emerler. Argasidaeler çok kısa sürelerde çok miktarda kan emip doydukları halde, Ixodidae ailesindeki kenelerin doyması için birkaç gün ile birkaç hafta arasında süre gerekmektedir.

İxodidae türleri, genellikle ilkbahar ve sonbahar mevsimleri arasında aktiftirler. Bunlar evcil hayvanların kulak kepçesi içinde ve dışında, boyun altında, karın, anal ve perianal bölgeler ile sırt ve kuyruk üzerinde bulunurlar

Kenelerin evin içinde ve dışında kontrolü zahmetlidir. Mücadelenin tekrarlanması gerekebilir. Bunun için profesyonel bir servise ihtiyaç duyulur.

3-10 cm büyüklüğünde 2-8 mm eninde yassı halkalı etrafında 17 çift anteni olan zehirli canlılardır. Gündüzleri evlerin nemli, loş ve karanlık yerlerinde, taş altlarında, deliklerde gizlenirler. Geceleri dolaşır, böcek ve solucanlar ile beslenir, insana saldırmazlar.

"Çıplak ayakla dolaşırken, terlik, ayakkabı giyerken sokarlar. Isırdığı yerde bir birine benzeyen iki tane koyu renkte iz görülür ve örümcekteki gibi zehirlenme belirtileri ortaya çıkar."

Üredikleri kulübe ve evler boşaltılır içerisi ve dışarışı ile üreme yerleri kalıcı ilaçlarla ilaçlanır. Isırılan yer hızla emilir gerekirse ısırık yeri biraz kanatılır. Yaraya amonyak sürülür ve doktora getirilir

Parazitlenmezler, hastalık bulaştırmazlar, yağmacılıkla, böcekleri yiyerek beslenirler. Çok türleri vardır. Boyları türe göre değişir. Bazıları insanda, sokarak zehirlenme yapar. Genellikle boyun, el, yüz, omuz ve kolundan sokarlar Evlerin loş karanlık ve nemli yerlerine yuvalanırlar. Sokulan yerde yanma, ağrı başlar kaşınır ve şişer, titreme bitkinlik oluşur. Nabız artması ve soğuk terleme görülür ısırık yerinde bir birine yakın iki nokta var ve Başa Döndaki belirtiler oluyorsa örümcek düşünülebilir.

Isırılan yer hızla emilir gerekirse orası biraz kanatılır. Yaraya amonyak sürülür ve doktora getirilir. Bina içine ve ürediği yerlere kalıcı etkili ilaçlama yapılır.

2,5-5 cm civarında türüne göre siyah, sarı, kahverengi, mavi olabilir. Böceklerle beslenirler. Genelde taş duvar kovuklarında, toprak deliklerde, bodrum, çatı, ahşap bina, depo, moloz yığını gibi yerlerde yuvalanırlar. Yuva ve yiyecek bulmak için binalara yaklaşır veya girerler. Ev içine girince yatakta, ayakkabı içi gibi her yerde rastlamak mümkündür. Geceleri aktiftirler. Gündüzleri karanlık ve serin yerlerde, yuvalarında geçirirler. Bahar ve sonbahar yağmurlarıyla aşağıdaki yuvalarını su basınca bina içerisine girişleri sıklaşır.

"Çok zehirlidirler. Koruma içgüdüsüyle temas edince sokarlar. İnsanlarda hayati tehdit oluştururlar."

Önlemleri Özellikle bina çevresi bahçe, çatı, bodrum ve depo gibi yerlerdeki yuvalanma ortamlarının iyi araştırılası gerekir. Mücadele bu ortamdaki satıhlara özel rezidüel etkili pestisitler yağışsız havalarda uygulanarak yapılır. Bahar ve sonbahar ayları mücadeleye uygundur. Ev içi uygulama, koruyucu maksatla yapılır. Mücadelesi dikkat ister, profesyonel uygulayıcı gerekir.